Rezidba vinove loze

U Gospodarskom listu od 1.veljače 2020. objavljen je prvi dio teksta o rezidbi vinove loze u kojem su navedena opća pravila rezidbe. Taj tekst možete pronaći u Digitalnoj kolekciji 2016. – 2020. godine na našem web shopu pod pretplata.

U nastavku opisujemo jednostavne i složene sustave uzgoja vinove loze.

Od jednostavnih sustava uzgoja u nas su najrašireniji račvasti oblik, odnosno njegova modifikacija „lepeza“, Guyotov uzgoj i dvokraki uzgoj u različitim izvedbama.

Mali ili jednostavni sustavi uzgoja

Račvasti uzgoj. To je niski uzgoj s visinom stabla od 20 do 50 cm. Na stablu se uzgaja 3-5 krakova raspoređenih u obliku pehara, a svaki krak nosi po jedan reznik s 2-3 pupa.

Postupak formiranja: svaku od dviju jakih mladica koje su nam se razvile u drugoj godini, u trećoj godini režemo na dva pupa. Time ćemo dobiti 4 osnovne mladice, odnosno rozgve. U četvrtoj godini svaka se rozgva reže na dva pupa, na taj način dobivamo četiri osnovna kraka na kojima je smješten po jedan reznik. Redovita rezidba za rodnost provodi se tako da se odstranjuje gornja mladica na rezniku, a donja se ponovno reže na reznik s dva pupa. Za ovaj uzgoj nije potreban naslon – armatura. Kod nas je ovaj uzgoj proširen u primorskoj Hrvatskoj, od Učke do Konavala, a u sredozemnom vinogorju na više od 70 % vinogradarskih površina.

Lepeza (modifikacija račvastog uzgoja). Kod ovog uzgoja, za razliku od račvastog, krakovi su smješteni vodoravno u smjeru reda, odno­sno smjeru armature. Tako je lakša strojna obrada tla i ostali zahvati strojevima. Za naslon se postavljaju jedna do tri žice. U Ravnim kotarima provodi se uzgoj na tzv. nadinskoj lepezi, i to uglavnom sorata carignan i greneche.

Guyot (gijo) je srednje visoki uzgoj, visine stabla od 50 do 90 cm. Primjenjuje se mješovita rezidba, na prigojni reznik s dva pupa i lucanj s 10 pupova. Postupak formiranja: u prvoj se godini na trsu ostavlja samo jedna mladica koja slobodno raste i veže se uz pomoćni kolac.

Dvokraki uzgoj

Dvokraki je uzgoj vrlo raširen u mnogim vinogradarskim zemljama (Austrija, Švicarska, Njemačka, Francuska i dr.). U kontinentalnoj Hrvatskoj taj uzgoj ima dugu tradiciju. Pruža mogućnosti kombiniranja s obzirom na rez, a opterećenje rodnog drveta omogućava dobivanje visokih prinosa dobre kakvoće. Stablo se račva u dva kraća kraka (slično dvostrukom uzgoju Guyot). Krakovi nose rodno drvo u različitim kombinacijama. Najveće se opterećenje dobije kad se na svakom kraku ostavi 1 lucanj i 1 prigojni reznik, a najmanje ako se na svakom kraku ostavi po jedan reznik s dva pupa. Prikladan je razmak između trsova u redu od 120 do 140 cm, a visina uzgoja od 60 do 120 cm.

Formiranje uzgoja: kod sadnje cijep se reže na jedan pup. Razvijena mladica slobodno se razvija i veže uz kolac. Druge se godine mladica reže na dva pupa, a dvije mladice koje se razviju vežemo uz kolac. U trećoj godini jaču mladicu režemo do osnovne žice (na visinu uzgoja). U četvrtoj godini dvije vršne mladice položimo jednu nasuprot drugoj i režemo na reznik s 2-3 pupa. To su buduća dva kraka trsa. Zatim se iz svakog reznika uzgoje po 2 mladice koje se u idućoj godini režu na rodnost. U petoj se godini gornja mladica reže na lucanj od 8 do 10 pupova, a donja na prigojni reznik s 2 pupa. U daljnjim godinama režemo kao kod sustava Guyot.

Hoće li se trs maksimalno opteretiti ovisi o jakosti i sposobnosti trsa. Bolje je da se mladi trs ne opterećuje previše, stoga treba provesti kombinaciju manjeg opterećenja, na način da se naizmjence svake godine ostavlja lucanj na jednom kraku, a na drugom kraku rodni i prigojni reznik.

U tijeku tehnološkog postupka proizvodnje grožđa rezidba je najznačajniji ampelotehički postupak, kojim smo odredili opterećenje trsa, a time i kakvoću grožđa i finalnog proizvoda – vina.